فعالیت‌های ساختمانی در اردیبهشت ماه سال جاری پس از خروج رکود ناشی از تعطیلات نوروزی در فروردین ماه، دوباره به مدار رونق نسبی ماه‌های پایانی سال ۱۴۰۱ نزدیک شد. تولید مسکن و ساختمان طی سال‌های اخیر به دلیل نوسان‌های موجود در اقتصاد کلان به‌شدت آسیب دیده و کاهش یافته است، با این حال، فعالیت‌های ساختمانی در اردیبهشت و خرداد هر سال، به دلیل تغییرات فصلی جان دوباره‌ای می‌گیرد و در ماه‌های انتهایی سال نیز زمینه‌های این تنفس دوباره فراهم می‌شود.
بالا بودن و عدم تثبیت قیمت خرید مواد اولیه، اصلی‌ترین عامل در کاهش میزان رشد شاخص کل در اردیبهشت سال ۱۴۰۲ در مقایسه با ماه‌های مشابه در دوره‌های گذشته است و از مهم‌ترین نکات حایز اهمیت در نتایج حاصل از این دوره می‌توان به خطر ادامه‌دار شدن کاهش ظرفیت یا تعطیلی واحدهای تولیدی و در نتیجه آن، از دست دادن ظرفیت اشتغال در حوزه صنعت ساختمان اشاره کرد، چه آنکه مولفه «میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی» برای سومین ماه پیاپی با رقم ۴۲.۲۲ رکوردی جدید را به عنوان پایین‌ترین میزان این شاخص در دو سال گذشته به ثبت رسانده است.
مولفه «قیمت خرید مولد اولیه یا لوازم مورد نیاز» علی رغم کاهش ناچیز حاصل از ثبات نسبی نرخ ارز در اردیبهشت ماه، همچنان برای ششمین ماه پیاپی بالاترین رقم در میان سایر مولفه‌ها را به خود اختصاص داده است. کاهش مولفه «میزان استخدام و به‌کارگیری نیروی انسانی» برای سومین ماه پیاپی با رقم ۴۲.۲۲ رکوردی جدید را به عنوان پایین‌ترین میزان این شاخص در دو سال گذشته به ثبت رساند. مولفه «انتظارات تولید در ماه آینده» با ثبت رقم ۵۳.۳۳ بیانگر پیش بینی فعالان اقتصادی مبنی بر عدم تغییر در وضعیت موجود فعالیت‌های ساختمانی در خردادماه است.
سیگنال از بازار معاملاتی
گزارش‌های میدانی حاکی از کاهش قیمت‌ها در بازار معاملاتی مسکن است. سیگنال نه چندان خوشایند از بازار معاملاتی به بازار ساخت وساز! البته باید دید این مساله روی شامخ کل ساختمان در خرداد چه اثری خواهد گذاشت. با این حال، به نظر نمی‌رسد، کاهش قیمت مواد اولیه تداوم داشته باشد و منجر به کاهش هزینه‌های تولید مسکن شود. چه آنکه تولید مسکن و ساختمان فرایندی دستکم ۲ ساله دارد و طی این دو سال، آنچه بیش از همه سازندگان را عذاب می‌دهد، نوسان‌های قیمت در بازه‌های زمانی ماهانه، هفتگی و گاه روزانه است.
طولانی شدن فرآیند رکود فروش آپارتمان‌ها
در حال حاضر معاملات مسکن در تمامی مناطق تهران دچار رکود شده و واسطه‌های ملکی انتظار دارند در فاز دوم، ریزش قیمت‌ها به مناطق میانی همچون مناطق ۵، ۴ و ۸ سرایت کند؛ هرچند مقایسه نرخ‌های فروش در آگهی‌ها نسبت به ماه گذشته از کاهش تا ۱۰ درصدی قیمت‌های اعلامی در مناطق متوسط حکایت دارد. با توجه به نوسان شدید نرخ‌های پیشنهادی در مناطق میانی شهر تهران افت مجدد قیمت بسیار محتمل است.
مجموعه عواملی شامل برقراری ارتباط با عربستان سعودی، تفاهم‌نامه با روسیه برای ساخت راه‌آهن رشت ـ آستارا، سطح خوب مناسبات با چین، سفر پادشاه عمان به ایران، وعده آزادسازی پول‌های بلوکه شده که فقط یک فقره آن ۱۱ میلیارد دلار طلب از کشور عراق است از بهبود نسبی چشم‌انداز اقتصادی کشور خبر می‌دهد. از طرف دیگر رشد نقدینگی به عنوان عاملی که به تورم دامن می‌زند ۹ درصد کاهش یافته است.
برنامه دولت برای اخذ مالیات خانه‌های خالی از ۱۵ شهریور امسال و مالیات بر عایدی سرمایه که هم‌اکنون در مجلس بررسی می‌شود هم از عواملی است که می‌تواند به عرضه مسکن و ساماندهی این بازار کمک کند. کاهش قیمت خودرو و بازار بورس پس از رشد ماه‌های اخیر از سیگنال‌های دیگری است که پیام ثبات به بازار مسکن مخابره کرد./
