دیوان عدالت اداری به عنوان مرجع قضائی بر عملکرد دستگاههای اجرار هیئت ها و کمیسیون ها نظارت دارد و این نظارت از طریق رسیدگی قضاء صورت می گیرد. صلاحیت دیوان عدالت اداری، در ماده ۱۰ قانون تشکیلات و آئین دادرسی دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲ احصا گردیده است که در جهت ایفای صلاحیت مزبور، چنانچه مؤدی به برگ تشخیص مالیات در موعد قانونی اعتراض ننموده باشد و موجب قانونی جهت طرح موضوع در هیئت حل اختلاف مالیاتی بدوی وجود نداشته باشد و برگ تشخیص مالیات منتهی به صدور برگ قطعی مالیات شده باشد، در این صورت به موجب قسمت «الف» بند ۱ ماده ۱۰ قانون فوق الذکر، مؤدی می تواند به عنوان اعتراض به تصمیم اداره مالیاتی در تشخیص مالیات مورد مطالبه، تقاضای رسیدگی در دیوان عدالت اداری را بنماید؛
همچنین به موجب بند ۲ ماده ۱۰ قانون مذکور رسیدگی به اعتراضات و شکایات از آرا و تصمیمات قطعی هیئت های حل اختلاف مالیاتی، منحصرا از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها در صلاحیت دیوان عدالت اداری می باشد.
البته مراجع مصرح در این بند حصری نبوده و جنبه تمثیلی دارد و هر مرجعی با خصوصیات مراجع اختصاصی اداری با هر عنوانی از قبیل کمیسیون، هیئت، شورا و غیره که در خارج از سازمان قضائی تشکیل می شود؛ به جز در مواردی که به موجب قانون خاصی مستثنا گردیده است، تحت نظارت دیوان بوده و در صورت شکایت از آرای قطعی صادره از آنها مشمول صلاحیت اعتراض به آرای قطعی سایر مراجع ذیربط د مانند شورای عالی مالیاتی در صلاحیت در رسیدگی به آرای مراجع یاد شده می باشند؛ در نتیجه رسیدگی قطعی سایر مراجع ذیربط در حل و فصل اختلافات مالیاتی در صلاحیت دیوان عدالت اداری قرار دارد.
گفتار اول: تقدیم دادخواست برابر ماده ۱۶ قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، رسیدگی در شعب دیوان مستلزم تقدیم دادخواست است. دادخواست می بایست به زبان فارسی روی برگه های مخصوص باشد. در صورتی که ارجاع پرونده به دیوان عدالت اداری در پی صدور قرار عدم صلاحیت از سوی سایر مراجع قضائی باشد، دیگری نیازی به تقدیم دادخواست و هزینه دادرسی نمی باشد. همچنین وفق ماده ۱۸ قانون مذکور دادخواست می بایست مشتمل بر موارد ذیل باشد: الف) مشخصات شاکی ۱، نام و نام خانوادگی، نام پدر، تاریخ تولد، کد ملی، شغل، تابعیت و اقامتگاه برای اشخاص حقیقی؛ ۲. نام، شماره ثبت، اقامتگاه اصلی و شماره تلفن تماس برای اشخاص حقوقی. ب) مشخصات طرف شکایت نام و نام خانوادگی، سمت و نشانی دقیق محل کار مأمور دولت در صورت امکان نام کامل دستگاه های موضوع ماده (۱۰) این قانون. (در موضوع مورد بحث، نام سازمان امور مالیاتی درج می گردد.) پ) نام و نام خانوادگی و اقامتگاه وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی شاکی، در صورت تقدیم دادخواست توسط آنهاء ت) موضوع شکایت و خواسته؛ ث) شرح شکایت؛ ج) مدارک و دلایل مورد استناد؛ چ) امضاء یا اثرانگشت شاکی یا وکیل یا قائم مقام و یا نماینده قانونی وی و یا امضاء و مهر شخص حقوقی ذیل دادخواست
علاوه بر این شاکی می بایست مطابق ماده ۲۰ قانون مذکور رونوشت یا تصور خوانا و گواهی شده اسناد و مدارک مورد استناد خود را پیوست دادخواست نماید. تصویر مدارک می بایست به وسیله دبیرخانه یا دفاتر شعب دیوان یا دفاتر اداری مستقر در مراکز استانها و یا دفاتر دادگاههای عمومی، دفاتر اسناد رسمی یا وکیل شاکی یا واحدهای دولتی و عمومی تصدیق شود. گفتار دوم: مهلت تقدیم دادخواست مهلت تقدیم دادخواست راجع به شکایت علیه سازمان امور مالیاتی، برای اشخاص داخل کشور سه ماه و برای افراد مقیم خارج از کشور ۶ ماه از تاریخ ابلاغ رأی یا تصمیم قطعی سازمان مزبور میباشد. قواعد ابلاغ مطابق قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی) است. سازمان امور مالیاتی موظف است در رأی یا تصمیم خود تصریح نماید که رأی یا تصمیم أنها ظرف مدت مزبور در دیوان عدالت اداری قابل اعتراض است. موضوع ابلاغ رسیدگی مینماید. در فرض عدم ابلاغ واقعی و ادعای عدم اطلاع از رأی یا تصمیم دیوان ابتدا به همچنین اگر به موجب قانون سابق افرادی قبلا حق شکایت در مهلت بیشتری را داشته باشند، مهلت مذکور ملاک محاسبه است. گفتار سوم: هزینه دادرسی در دیوان عدالت اداری برابر ماده ۱۹ قانون دیوان هزینه دادرسی در شعب دیوان، یکصد هزار (۱۰۰۰۰۰) ریال و در شعب تجدیدنظر دویست هزار (۲۰۰۰۰۰) ریال است.| مبلغ مذکور به تناسب نرخ تورم اعلام شده به وسیله بانک مرکزی جمهوری قضائیه و تصویب هیئت وزیران قابل تعدیل است.
اسلامی ایران هر سه سال یکبار به پیشنهاد رئیس دیوان و تأیید رئیس قوه در اینجا ذکر نکتهای خالی از فایده نمی باشد آنکه با توجه به عدم وجود حداقل برای تقدیم دادخواست اعسار، مطابق قانون تقاضای اعسار از هزینه دادرسی در اینجا با مانع قانونی مواجه نمی باشد اما به دلیل میزان کم این هزینه در عمل شاهد تقدیم دادخواست اعسار از هزینه دادرسی نیستیم. گفتار چهارم: روند رسیدگی در دیوان عدالت اداری همان طور که بیان شد؛ دیوان عدالت اداری، مرجع شکایت از آرای قطعی صادره از کلیه مراجع حل اختلاف مالیاتی می باشد؛ بنابراین عالی ترین مرجع شکلی حل اختلاف مالیاتی نیز شمرده می شود. همچنین بند قانونی فوق الذکر تصریح دارد که شکایت از آرای مراجع مندرج در آن و مراجع مشابه، تنها می بایست از حیث نقض قوانین و مقررات یا مخالفت با آنها باشد؛ بنابراین در اینجا رسیدگی دیوان منحصرأ جنبه شکلی دارد؛
به این معنی که اگر شعبه دیوان عدالت اداری رأی قطعی مراجع حل اختلاف مالیاتی را مطابق با قانون تشخیص نداده و فسخ نماید، رسیدگی مجدد را به هیئت دیگر یا شعبه دیگری محول می نماید؛ مگر این که با فسخ رأی مورد شکایت دیگر موضوعی برای رسیدگی باقی نماند و در هر صورت خود وارد رسیدگی در اصل موضوع نمیشود. رأی دیوان عدالت اداری مگر در موارد خاص قطعی است. همچنین در مواردی که اجرای تصمیمات و اقدامات مراجع ذیربط مالیاتی (از جمله واحد اجرا) بنا به اعلام خواهان ضمن دادخواست تقدیمی یا پس از آن موجب ورود خسارت گردد، در صورت احراز موضوع، شعبه رسیدگی کننده به اصل دعوا می تواند دستور موقت مبنی بر توقیف عملیات اجرایی تا تعیین تکلیف قطعی شکایت صادر نماید.
نکته قابل توجه اینکه وجود امکان اعتراض شکلی نسبت به رأی مراجع اختصاصی اداری در سایر مراجع، نافی صلاحیت دیوان عدالت اداری به موجب بند ۲ ماده ۱۰ قانون دیوان عدالت اداری نخواهد بود، چرا که دیوان از صلاحیت رسیدگی به آرای قطعی مطلق مراجع اختصاصی اداری از حیث نقض قوانین و مقررات و یا مخالفت با آنها برخوردار است، مگر در مواردی که به موجب قانون مستثنی شده باشد؛ بر همین اساس، دیوان عدالت اداری، علاوه بر برخورداری از صلاحیت رسیدگی شکلی نسبت به ارای شعب شورای ما همچنان که در رأی وحدت رویه شماره ۵۶۷- ۸۷ / ۸ / ۲۶ تصریح شده ای صلاحیت رسیدگی شکلی به شکایات از آرای قطعی هیئت های حل اخیر مالیاتی را دارا می باشد و محدودیت قانونی هم بر طرح دعوای همزمان از سو مؤدی مالیاتی در دیوان و شورای عالی مالیاتی وجود ندارد و از این رو با توجه اینکه در قانون برای مراجعه به دیوان مهلتی در نظر گرفته نشده است معترض می تواند طبق ماده ۲۵۱ قانون مالیاتهای مستقیم تا یک ماه پس از صدور رأی قطعی هیئت های حل اختلاف مالیاتی نسبت به این آرا به شورای عالی مالیاتی شکایت نماید و صلاحیت شورا در این رابطه شکلی است.
همچنین معترض میتواند همزمان از آرای هیئت های حل اختلاف مالیاتی طبق بند ۲ ماده ۱۰| قانون دیوان عدالت اداری مصوب ۱۳۹۲، به دیوان شکایت نماید که رسیدگی دیوان نیز در این رابطه شکلی است.علاوه بر این موارد، برای معترض این امکان نیز وجود دارد که ابتدا به شورای عالی مالیاتی شکایت نماید و حتی اگر شورای عالی مالیاتی علیه او رأی صادر نمود از رأی شورا به دیوان عدالت اداری شکایت نماید.
انتهای مطلب/vakil-divan.ir
