روح‌الله دهقانی فیروزآبادی، دوشنبه این هفته در حاشیه ششمین جلسه شورای عالی سیاست‌گذاری مهارت‌آموزی کارکنان وظیفه به تشریح برخی از اقدامات انجام‌شده با همکاری ستاد کل نیروهای مسلح پرداخت. مهم‌ترین بخشی که در جلسه امروز بحث شد و مورد حمایت سرلشکر باقری نیز قرار گرفت موضوع بحث سربازی و امریه نخبگان در شرکت‌های دانش‌نیان است؛ زیرا بر اساس این طرح نیروهای کلیدی شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند با تأیید کارگروه مشترک موجود دوره سربازی خود را در همان شرکت فناور بگذرانند.
طرح مذکور که با عنوان «سرباز فناور» مابین ستاد کل نیروهای مسلح و معاونت علمی و فناوری به تفاهم رسیده و اجرا می‌شود، یکی از خدماتی است که در سال‌های اخیر به شرکت‌های دانش‌بنیان ارائه می‌شود. این طرح به افرادی که در شرکت‌های دانش‌بنیان کار می‌کنند، این امکان را می‌دهد که دوره سربازی خود را به عنوان امریه در همان شرکت بگذرانند.
در واقع، در بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان، افراد شاغل روی محصول ثبت‌شده دانش‌بنیان، پس از اتمام تحصیل خود در شرکت مشغول به کار شده‌اند و بعد از گذشت دوران فراغت از تحصیل باید برای اعزام آماده شوند. این در حالی است که به دلیل فناوری سطح بالای محصول، اگر فرد از شرکت خارج شود ممکن است در روند تولید محصول دانش‌بنیان اختلال وارد شود. از طرفی، این طرح امکان اشتغال متناسب با رشته تحصیلی و فعالیت مؤثر نخبگان برای کشور را نیز فراهم می‌کند.
متولی این طرح معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری است و افراد متقاضی پس از بررسی اولیه شرایط، به ستاد نیروهای مسلح معرفی می‌شوند. همچنین ظرفیت انتخاب افراد نیز محدود است و ستاد کل نیروهای مسلح آن را اعلام می‌کند. به دلیل محدودیت ظرفیت، معاونت علمی مجبور است برای افراد متقاضی با توجه به رزومه و سوابق آن‌ها، یک حداقل امتیاز را در نظر بگیرد.
بر اساس آمار اعلامی معاونت توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، تعداد ۱۰۰۶ نفر در سال گذشته از طرح امریه دانش‌بنیان استفاده کرده‌اند. در اوایل سال جاری نیز معاون علمی و فناوری رئیس جمهور از افزایش این ظرفیت به ۱۰ هزار نفر در سال، با موافقت ستاد کل نیروهای مسلح خبر داد.
با این حال پیگیری‌ها نشان می‌دهد که این افزایش ظرفیت نیاز به رایزنی‌های بیشتری بین معاونت علمی و فناوری و ستاد دارد. به گفته محمد خاکساری، رئیس مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی، «موافقت ستاد کل نیروهای مسلح با افزایش سهمیه امریه شرکت‌های دانش‌بنیان به ۱۰ هزار نفر در سال جلب شده که امیدواریم این افزایش ظرفیت هم به زودی اعمال شود.
معاون علمی و فناوری رئیس جمهور در بخش دیگری از سخنان خود نیز به طرح جایگزین خدمت اشاره داشت و گفت: طرح‌های پژوهشی فارغ‌التحصیلان دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری شاغل در شرکت‌های دانش‌بنیان می‌تواند تحت عنوان پروژه‌های جایگزین خدمت مورد پذیرش قرار گیرد.
