در روزهای اخیر بازار ارز شاهد نوسان بود به طوری که سبب رکورد زدن قیمت دلار شد؛ این التهابات به قدری جدی و حائز اهمیت بود شخص رئیس جمهور، دستور رسیدگی ویژه به بانک مرکزی داد. البته رفته رفته با اقدامات انجام شده و بدون ارزپاشی قیمت‌ها روند کاهشی به خود گرفتند و امروز هر دلار آمریکا در بازار آزاد در کانال ۳۳ هزار تومان معامله شد.
موضوع حائز اهمیت اینجاست که نوسانات ارزی و التهابات آن مربوط به امروز و دیروز نیست و چند سالی است که مهمان ناخوانده اقتصاد ایران شده است این یعنی در تحلیل این اتفاق باید به بررسی دلایل عمیق‌تری فارغ از رویدادهای تقویمی پرداخت.
در همین باره، حسن حسن‌خانی کارشناس اقتصادی مطرح کرد: مسلما اعتراضات اخیر بر تمام بازارها بویژه بازار ارز تاثیر گذار بوده است اما نباید نقش سیاست‌های غلط را در این اتفاق نادیده بگیریم. به هر ترتیب نا امنی در وجوه مختلف می‌تواند بر سرمایه گذاری تاثیر گذار باشد و قیمت دلار نیز از این قاعده مستثنی نیست.
این کارشناس اقتصادی ادامه داد: در رابطه با قیمت دلار باید به موضوع عرضه و تقاضا توجه داشت؛ در حال حاضر بزرگترین متقاضی و عرضه کننده ارز در کشورمان دولت است و مردم به طور عام و تولید کنندگان، تجار و… به طور خاص تاثیر اندکی بر قیمت ارز دارند. وی در تشریح نقش سیاست‌های غلط به موضوع واردات خودرو و مجوز یک میلیارد یورویی وارد‌کنندگان اشاره کرد و اظهار داشت: به عقیده من این تقاضا می‌تواند بر قیمت ارز در بازار آزاد تاثیر گذار باشد.
وی با انتقاد به محل‌های تامین ارز واردات خودرو عنوان کرد: یکی از محل‌های تامین ارز، «واردات در قبال صادرات» است، در حال حاضر به طور کامل در ازای هر میزان صادراتی که رخ می‌دهد کالایی وارد کشور می‌شود این یعنی تقاضا برای ارز به اندازه کافی وجود دارد؛ زمانیکه اجازه داده می‌شود در ازای صادرات کالایی مانند خودرو وارد کشور شود، در بیان ساده‌تر اجازه واردات کالایی که پیش از این وارد کشور می‌شد باید گرفته شود. مسلما نمی‌توان برخی از کالاها را از سبد وارداتی کشور خارج کرد و به عقیده من بخشی از این یک میلیارد یورو از بازار آزاد تامین خواهد شد.
استاد اقتصاد دانشگاه قم در ادامه عنوان کرد: مسیر دیگر برای تامین ارز، «رمز ارزهاست» به عقیده من هیچ فردی نمی‌پذیرد رمز ارز استخراج شده خود را صرف واردات کند. «سرمایه گذاری خارجی» راه دیگر تامین ارز مطرح شده برای واردات خودرو است، در حالیکه توجیه اقتصادی وجود ندارد که شخصی دلاری و یورویی سرمایه گذاری کند و خودرویی را وارد کشورمان کند و در ازای آن ریال دریافت کند.
حسن‌خانی در رابطه با شکل گیری فضای روانی در بازار ارز اظهار داشت: تاثیر چنین عواملی موقتی است، واقعیت اینجاست که کشور در مضیقه ارزی قرار دارد و سیاست‌گذار می‌بایست در تمام تصمیم‌هایی که می‌گیرد این موضوع را در گوشه ذهن خود داشته باشد؛ این یعنی تا جای ممکن در استفاده از ارز و به عبارت دیگر میزان واردات صرفه جویی کند. البته این مهم همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری هم قرار داشته و ایشان مسئولان را از واردات کالاهایی که تولید مشابه داخل دارند یا لوکس بر حذر داشته‌اند.
استاد اقتصاد دانشگاه قم در ادامه گفت: مهم‌ترین دلیل کاهش ارزش پول ملی بدهی کوتاه مدت خارجی است، یا عواملی که اثر مشابه داشته باشد؛ ایران در هیچ دوره تاریخی بدهی کوتاه مدت ملی‌اش حتی ۵% تولید ناخالص ملی هم نبوده است. همیشه ما بدهی کوتاه مدت ملی کمتری نسبت به کشور‌های دیگر داشته‌ایم.
این کارشناس مسائل اقتصادی با طرح این پرسش که چرا با این وجود همواره قیمت ارز در کشورمان افزایشی است؟ تصریح کرد: سالی ۲۰ میلیارد یورو شما باید کالای اساسی وارد کنید که می‌شود بدهی کوتاه مدت خارجی؛ سالی ۴ میلیارد یورو گوشی موبایل وارد می‌شود که ۱.۵ میلیارد از آن متعلق به واردات آیفون است، آیفونی که تنها ۵ درصد مردم استفاده می کنند، همچنین اتفاقاتی در شرایطی که ما تحریم هستیم و برای تامین دارو و کالاهای اساسی دچار مشکل ارزی هستیم ضروری نیست، چرا باید در ایران دارو تحریم باشد ولی آیفون تحریم نباشد؟
وی تصریح کرد: دشمن مانع از واردات داروی کودکان پروانه‌ای کشورمان است اما در زمینه کالاهایی مانند خودرو و تلفن همراه حتی به ما امتیاز اضافه هم می‌دهد تا واردات انجام دهیم؛ به عقیده من این یک جنگ تمام عیار ارزی است و تمام سیاست‌ها برای خروج ارز از کشورمان طراحی شده است.
انتهای پیام/
