از ۱۵ فروردین ۱۴۰۱ تا همین ۲۷ فروردین طی ۱۳ روز هفت حادثه در بخش حمل و نقل هوایی مسافری کشور رخ داد که ریشه در نقص فنی هواپیماها داشت، حوادثی که شاید اگر مهارت خلبانان ماهر کشورمان نبود، منجر به سانحه و اتفاقات ناگواری می‌شد.
* خارج شدن بوئینگ MD ایرتور از باند پرواز
یکی از این حوادث اخیر، خارج شدن بوئینگ MD ایرتور از باند پرواز فرودگاه بود؛ هواپیمای MD شرکت ایرتور به رجیستر EP-MDG که قرار بود پرواز شماره ۹۸۵ تهران به شیراز را انجام دهد، دقایقی پس از تیک‌آف، به دلیل نقص فنی در سیستم هیدرولیک به مهرآباد بازگشت و هنگام فرود، کاملا از باند خارج شد، خوشبختانه در این حادثه به کسی آسیب نرسید و پس از پیاده شدن مسافران، هواپیما بوسیله پوش‌تراک به پارکینگ منتقل شد.
* از دست دادن موتور هواپیمای پرواز شماره ۵۷۱۳ آتا
هفته گذشته بود که مدیرکل دفتر بررسی سوانح هوایی سازمان هواپیمایی کشوری اعلام کرد: پرواز شماره ۵۷۱۳ هواپیمایی آتا که از کیش عازم تهران شده بود درحالی که ۱۷۴ نفر مسافر داشت به دلیل نقص فنی و از دست دادن موتور، با اعلام وضعیت اضطراری در فرودگاه اصفهان فرود آمد، بلافاصله پرواز جایگزین به استان اصفهان اعزام شد و در ساعت ۳ بامداد مسافران کیش – تهران به مقصد رسیدند.
* بروز نقص فنی در ایرباس ۶۰۰-۳۰۰ هواپیمایی معراج
چندی پیش روز ایرباس ۶۰۰-۳۰۰ هواپیمایی معراج پس از سوار کردن مسافران به دلیل نقص فنی پیش از شروع فرایند پروازی، مسافران را پیاده کرد و مجددا با رفع نقص فنی، پرواز خود را انجام داد.
* پرواز ایرباس زاگرس با نقص فنی هیدرولیک در فرودگاه کرمان
همچنین به تازگی ایرباس ۳۲۰ شرکت هواپیمایی زاگرس با رجیستر EP-ZAP از آنجا که با نقص فنی هیدرولیک در فرودگاه کرمان لندینگ کرده بود، با کمک ماشین‌های فرودگاهی به پارکینگ منتقل شد و پس از یک روز زمینگیری نهایتا به تهران بازگشت.
* نقص فنی در ایرباس ۳۱۰ هواپیمایی ایرتور
دیگر اتفاق اخیر در صنعت حمل و نقل هوایی مسافری، حدود پنج روز پیش رخ داد که یک فروند ایرباس ۳۱۰ هواپیمایی ایرتور به رجیستر EP-MDK که از تهران عازم استانبول بود پس از تیک آف به دلیل مشکل فلپ به مبداء بازگشت، این هواپیما با رفع نقص فنی ساعتی بعد، عازم استانبول شد.
* نقص فنی در هیدرولیک ایرباس ۶۰۰-۳۰۰ ایرتور
در ادامه حوادث هوایی زنجیره‌ای، حدود چهار ۴ روز پیش بود که هواپیمای ایرباس ۶۰۰-۳۰۰ ایرتور به رجیستر EP-MDM که از مشهد عازم استانبول بود برفراز آسمان ترکیه به دلیل نقص فنی هیدرولیک به فرودگاه امام خمینی (ره) دایورت کرد و این شرکت با آماده کردن هواپیمای جایگزین، بلافاصله مسافران را با یک فروند ایرباس ۶۰۰-۳۰۰ به استانبول اعزام کرد.
* نقص فنی در چرخ‌های ایرباس ۳۲۰ زاگرس در مسیر کرمان-تهران
همچنین حدود ۶ روز پیش پرواز شرکت هواپیمایی زاگرس در مسیر کرمان – تهران که با یک فروند ایرباس ۳۲۰ با رجیستر EP-ZAP درحال انجام بود به دلیل بروز نقص فنی در چرخ‌های هواپیما پس از یک دور پرواز در ارتفاع پایین و تایید بصری مبنی بر باز بودن چرخ‌ها، دقایقی بعد به‌صورت ایمن فرود آمد؛ چرخ‌های هواپیما به صورت دستی باز شده بود و پس از فرود به دلیل باز ماندن محفظه چرخ، هواپیما روی باند متوقف ماند و با کمک ماشین فرودگاهی جابه‌جا شد.
* حوادث هوایی در کاهش ایمنی پرواز اثر تأثیرگذاری دارند
بنابراین گزارش بروز حادثه در ایمنی پروازها به شدت تاثیر گذار است؛ تعریفی که از سانحه (accident) ارائه میشود با حادثه (incident) کاملا متفاوت است، انکس 13 حادثه را به این صورت تعریف کرده است: حادثه هر نوع اتفاقی است که با عملیات هواپیما مرتبط بوده و در ایمنی پرواز اثر داشته باشد ولی سانحه محسوب نشود.
با توجه به تعریفی که انکس از حادثه ارائه کرده است، به نظر می‌رسد اصطلاح حادثه وقتی به کار می‌رود که اتفاق حادث شده جدی نیست ولی هواپیما برای برطرف کردن آن نیاز به تعمیر دارد، تفکیک میان حادثه و سانحه یک امر صرفا فنی است ولی شناخت آنها از اهمیت خاصی برخوردار است تا دولت‌ها بتوانند مطابق انکس وظایف و مسؤولیت خود را انجام دهند.
اغلب وظایف و مسؤولیت‌های که انکس 13 به بخشی که حادثه (incident) در آن اتفاق افتاده تحمیل کرده مربوط به سوانح و حوادث جدی است بنابراین برای اینکه دولت‌ها وظایف خود را در خصوص سوانح به خوبی انجام دهند باید پس از واقعه‌ای، تشخیص دهند که آیا حادثه اتفاق افتاده است یا سانحه و اگر حادثه اتفاق افتاده آیا حادثه جدی محسوب میشود یا نه. از نظر انکس حادثه وقتی جدی است که اوضاع و احوال نشان می‌دهد که امکان وقوع سانحه قریب‌الوقوع بوده ولی خوشبختانه اتفاق نیفتاده است.
* ضرورت تجدید نظر در ابقای مدیران دولت قبل در پستهای حساس سازمان هواپیمایی
بنابراین گزارش تعدد بروز این حوادث زنجیره‌ای در حوزه نقص فنی پروازهای مسافری، نگران‌کننده است؛ به هر حال وقوع هفت مورد حادثه هوایی در ۲ هفته، به عقیده اغلب کارشناسان نشان از ضعیف نظارتی و مدیریتی سازمان هواپیمایی کشوری به عنوان نهاد ناظر و حاکمیت صنعت حمل و نقل هوایی دارد.
البته یکی از دلایل ضعف امروز نظارتی سازمان را شاید بتوان در عملکرد مدیران دولت قبل (بانیان وضع موجود) یافت، مدیرانی که امروز نیز در بخش‌های مهم و استراتژیک صنعت کماکان پستهای مدیریتی را دارا هستند و با وجود ایجاد موانع فراوان برای توسعه صنعت در دولت قبل و کارشکنی‌ها برای کشورمان در مجامع بین‌المللی، کماکان در رئوس مدیریتی حاکمیت صنعت حمل و نقل هوایی حضور دارند و همین امر امروز یکی از موانع تسریع گام‌های توسعه‌ای صنعت در دولت سیزدهم و مباحث نظارتی حاکمیت صنعت است.
قطعاً بانیان وضع موجود که با عملکرد خود در دولت قبل، موجب بروز برخی نارضایتی‌های عمومی شده‌اند، در این دولت هم اهداف قبلی خود را دنبال می‌کنند، در این راستا ضرورت دارد وزیر راه و شهرسازی و ریاست سازمان هواپیمایی کشوری، در این انتصابات و ابقای مدیران دولت قبل، دقت کافی داشته باشند و در انتصابات به پاسخ استعلام‌های نهادهای نظارتی هم توجه بیشتری کنند.
* بی‌توجهی برخی شرکتهای هواپیمایی خصوصی به قوانین صنعت
از سوی دیگر وقوع این حوادث در ناوگان هوایی و بروز نقص فنی، عمدتا در هواپیماهای پروازهای شرکتهای هواپیمایی خصوصی رخ داده است؛ به عقیده کارشناسان صنعت، به نظر می‌رسد مدیران این شرکتها به دلیل سبقه مدیریتی خاص حاکمیت صنعت حمل و نقل هوایی در دولت قبل، چندان واهمه‌ای از نظارت سازمان هواپیمایی کشوری و البته اجرای دقیق قوانین ندارند و یا اینکه تحکم سازمان هواپیمایی کشوری در نظارت بر شرکتهای هواپیمایی (به هر دلیل) به اندازه‌ای نیست که موجب دقت شرکتها در رعایت بیشتر ایمنی باشد و این در آینده به بروز مشکلات بزرگ‌تر در صنعت می‌انجامد.
انتهای پیام/فارس
