مجتبی سهرابی -کارشناس صنعت نوشت؛هاجون چانگ استاد اقتصاد و سیاستگذاری صنعنی دانشگاه آکسفورد در انگلستان و نویسنده کتاب “تجربه توسعه در آسیای شرقی” عمیقا باور دارد که توسعه محصول قوام یافتن ساختارهای نوزاد در کشورهای فقیر است. ساختارهای که اگر به خوبی مراقبت و تنظیم شوند، توسعه صنعتی را در پی خواهند داشت. وی انتهای مسیر توسعه در این قبیل کشورها را خلق حجم عظیمی از مکعب‌های توسعه‌یافتگی در دل صنایع و بازارهای مختلف می‌داند که مشابه کشورهای ثروتمند و بنگاه‌های برجسته برنامه‌ریزی کرده و نتیجه می‌گیرند.
امار، شواهد و اعداد مختلف تایید می‌کند صنعت لوازم خانگی در نتیجه یک حمایت درست و به‌جا به شکل قابل تاملی توسعه پیدا کرده است. توسعه را اگر محصول تحول همه جانبه اجزای یک بخش دانست، این اتفاق در صنعت لوازم خانگی رخ داده است.
ورود به حلقه‌های بالاتر نوآوری و فناوری، افزایش آمار صادرات، تنوع یافتن برندها در رده‌های مختلف بازار، ارتقا آمار تولید، بهبود سطح مصرف انرژی، رشد فروش، ارتقا کیفیت در کنار بهبود چشمگیر در ارائه خدمات پس از فروش ۸ ضلع از مکعبی است که در نتیجه حمایت به‌جا از صنعت لوازم خانگی حاصل شده است. در ادامه به هریک از هشت ضلع مکعب توسعه در صنعت لوازم خانگی می‌پردازیم.
ساخت قطعه و توسعه زنجیره ارزش در دوره حاضر به گواه آمارهای رسمی بیش از ۴برابر شده است. از آنجا که توسعه صنعتی حاصل پیوند میان میلیونها قطعه، هزاران سازنده و صدها شرکت است، می‌توان ادعا کرد در این دوره در نتیجه تحریم نه تنها صنعت کوچک نشد که رشد چشم‌گیری در زنجیره و محصولات نهایی صنعت لوازم خانگی حادث شد. این موضوع حاصل افزایش دامنه و عمق فناوری تولید محصول در کشور است که تا پیش از سال ۹۷ زیر سایه قرار گرفته بود. رشد صادرات لوازم خانگی از محدوده ۲۰۰ میلیون دلار در کل سال ۱۳۹۷ به بیش از ۲۹۲ میلیون دلار در ۱۰ ماهه سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد رقابت‌پذیری محصولات داخلی در این مدت محدود افزایش یافته است. صادرات نیز اگر تا پایان سال به محدود ۴۰۰ میلیون دلار برسد، به معنی رشد دو برابری فروش در بازارهای خارجی در مدتی اندک است.
آمار تولید در صنعت لوازم خانگی نشان می‌دهد تولید در سال ۱۳۹۶ که سال جولان رقبای خارجی در بازار ایران بوده، کل تولید این بخش حدود ۷.۵ میلیون دستگاه بوده است. آمار محصولاتی که در سال ۱۳۹۹ تولید شده، بیش از ۱۶ میلیون دستگاه بوده است.
نگاهی به دامنه متنوع برندهای حاضر در بازار دیگر شاهد مهمی است که می‌تواند نشان دهد صنعت در شرایط خوبی به سر می‌برد. اگر تا پیش از این آنچه از دل اخبار بخش لوازم خانگی ایران بیرون می‌آمد ورشکستگی ارج و دیگر برندهای مشهور ایرانی بود، امروز صحنه بازار لوازم خانگی عرصه رقابت جانانه برندهای ایرانی است. نکته جالب اما ظهور برندهای جدید با ظاهر و طراحی خاص، شیوههای بازاریابی مدرن و البته نوآوری و طراوت بالاست که گویای زنده بودن محیط بازار و پویایی صنعت است.موضوعی که تداوم آن و افزایش روزافزون آن در ابعاد مختلف این صنعت و بازار موضوعی حیاتی است و می‌تواند ضامن رشد کمی و کیفی این بخش استراتژیک باشد.
به گواه اعلام رسمی سازمان استاندارد ایران، مصرف برق به عنوان مهمترین نهاده انرژی ایران در طول یک دهه اخیر در تولیدات صنعت لوازم خانگی ایران کاهشی چشمگیر داشته و صنعتگران ایرانی در این بخش موفق به عبور از استانداردهای روز شده‌اند. اهمیت پایداری زیست محیطی این محصولات و بهبود سطح بهره‌وری انرژی در تولیدات بومی لوازم خانگی از آن جهت است که این مسیر علاوه بر فوایدی که در داخل برای اقتصاد ایران در پی خواهد داشت، مسیر را برای توسعه صادرات در صنعت لوازم خانگی به سمت بخش‌های پررقابتی نظیر بازار اروپا هموار می‌کند. از آنجا که هم‌اکنون مهمترین ترند بازار لوازم خانگی اروپا، مسئله بهینگی مصرف انرژی است، تمرکز روی این حوزه و استفاده از راه‌حل‌های نوآور در این زمنه می‌تواند رشد کم و کیفی صنعت لوازم خانگی ایران را تضمین کند.
ورود بسیاری از شرکت‌های صنعت لوازم خانگی ایران به فهرست ۵۰۰ شرکت برتر ایران و افزایش بیلان مالی گروه‌های بزرگ فعال در این صنعت نشانه‌های مهمی از سرریز منابع مالی سرگردان به سمت تولیدکنندگان است. با اینکه بحران قاچاق بخش بزرگی از ورودی بازار را بازیگران واقعی این صنعت درغ می‌کند اما شواهد موجود از درآمد ۳ تا ۴ میلیارد دلاری بازیگران مختلف فعال در صنعت لوازم خانگی ایران حکایت دارد.
عبور از تولید به شکل عموما مونتاژی موجب شده تا کیفیت صنایع داخلی ارتقا پیدا کند. این مسله البته هنوز جای کار بسیاری دارد و تا رسیدن به قله کیفیت جهان و تنه زدن به تنه رقبا، محصولات ایرانی جای کار دارند اما بررسی گزارش‌های مختلفی نظیر گزارش سازمان حمایت خبر از عبور بسیاری از برندهای داخلی از مرز کیفیت و قابلیت اطمینان تا وای ۸۰درصد دارد.
استفاده از روش‌هایی نظیر تقویت خدمات پس از فروش از طریق راهبردهای بین‌المللی و پوشش آن از طریق اهرم SLA دو موضوعی است که کمتر به انها پرداخته شده است. برخی از تولیدکنندگان برجسته صنعت لوازم خانگی ایران با اطمینان از کیفتی ساخت خود به سمت حرکت کرده‌اند که تا یک ماه پس از فروش محصول خود به مشتریان حاضر به بازپس گیری محصول به هر دلیل هستند. موضوعی که حتی در بین سازندگان خارجی نیز کم‌نظیر است.
در پایان یادآوری موضوعاتی نظیر بهبود ساختار مالی یا ورود به حلقه‌های بالاتر فناوری در خصوص صنعت لازم خانگی ضروری است. سال گذشته در اتفاقی کم نظیر، برند اسنوا موفق به دریافت جایزه برتر طراحی محصول ظرفشویی برند گروه رد دات آلمان شد که در ایران بی‌سابقه بوده است. یکی از مهمترین اتفاقاتی که در نتیجه توسعه رخ می‌دهد درونی شدن روند یادگیری در اجزای مختلف صنعت است و طراحی محصول قلب این یادگیری است.
انتهای پیام/
