واکاوی آثار کرونا و تحریم بر بازارهای کالا و سرمایه

 نگاهی به عملکرد اقتصادی دولتهای یازدهم و دوازدهم نشان میدهد، روند رو به رشد قیمت دلار در سال‌های ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۶ با شیب کندی ادامه یافته است اما از ابتدای سال ۱۳۹۷ شیب بسیار تندی پیدا کرد تا جایی که در اواسط سال ۹۷ قیمت دلار تا ۱۵.۲ هزار تومان بالا رفت. پس از دو سال و در اواسط سال گذشته این عدد به  29.2 هزار تومان رسید. از اواخر سال ۹۸ و با محدود شدن مبادی مبادلات ارزی کشور و همچنین آغاز پاندمی کرونا نرخ ارز افزایش یافت که این موضوع نشان دهنده تکانه شدید ارزی در اقتصاد ایران است. 

از سال ۱۳۹۴ نرخ ارز تا حدودی در مسیر باثبات حرکت کرد و قیمت تا ۵۰۰۰ تومان بود، اما در سال ۱۳۹۵ که ترامپ آمد و در سال ۱۳۹۷ که از برجام خارج شد و فشار تحریم‌ها شدت گرفت روند صعودی نرخ ارز آغاز شد و قیمت به اوج رسید و سال گذشته به ۳۰ هزار تومان هم افزایش یافت. در حالی که  در اردیبهشت‌ماه ۱۳۹۸ تا ۲.۶ میلیون بشکه نفت فروخته می‌شد اما به تدریج تمام نفت و کشتی‌های ما تحریم شده و با عدم دسترسی به منابع ارزی نرخ ارز بالا رفت.

شرایط صادرات و فروش نفت به نحوی پیش رفته بود که حتی در مقاطعی نرخ گازوئیل ۴۶ سنتی به ۱۶ سنت کاهش یافته بود و پیشنهاد فروش نفت به پنج دلار هم رسیده بود.

 نمودار زیر نوسانات نرخ ارز را در بازه ۱۳۹۴ تا ۱۳۹۹ نشان می‌دهد.

۱-بازار کالا: 

به طور مشخص تکانه ارزی  بر قیمت کالاهای وارداتی و کاهش عرضع کالا به قصد افزایش قیمت تاثیر چشم‌گیری داست. همچنین باعث جهش سطح عمومی قیمت‌ها شد که در نتیجه آن هزینه‌های جاری و عمرانی دولت افزایش یافت. در کنار این مسئله انتظارات جامعه جهت جبران بخشی از هزینه‌ها توسط دولت نیز به وجود آمد. مقایسه آمار تورم ماهانه نقطه به نقطه نشان می‌دهد این عدد در ابتدای سال ۱۳۹۸ به ۵۱ درصد رسیده است. هرچند این عدد در ابتدای سال ۹۹ به ۲۰ درصد کاهش یافت اما پس از آن و تا آخر سال گذشته این رقم مجددا به نزدیکی ۵۰ درصد رسید.

در نمودار زیر افزایش تورم ماهانه نقطه‌به‌نقطه را مشاهده می‌کنید: 

۲-بازار پول و سرمایه:

تکانه ارزی، تاثیر خود را در بازار سرمایه به صورت افزایش قیمت سهام بدلیل انتظار افزایش آتی نرخ ارز و تورم انتظاری و بالا رفتن نرخ بازار بین بانکی نشان داد. تاثیر دیگر این تکانه ارزی افزایش هزینه تامین مالی دولت از طریق اوراق و در نتیجه افزایش هزینه‌های دولت بود. نمودار زیر نوسانات نرخ سود کشف شده اوراق و نرخ سود بین بانکی را نشان می‌دهد:  

انتهای پیام/